۱۳ روز، ۱۳ شب: در جهنم کابل (۱۳ Days, 13 Nights: In the Hell of Kabul — ۲۰۲۵)

یک مأموریت فرار نفس‌گیر؛ روایت حقیقی نجات هزاران انسان در سقوط کابل

فیلم ۱۳ روز، ۱۳ شب: در جهنم کابل به کارگردانی مارتین بوربولون اقتباسی است از خاطرات فرمانده پلیس فرانسوی محمد بیدا. این اثر عملیات دشوار تخلیه مردم از سفارت فرانسه در کابل در تاریخ ۱۵ اوت ۲۰۲۱ را بازسازی می‌کند. فیلم در بخش خارج از مسابقه جشنواره کن ۲۰۲۵ به نمایش درآمد و پس از آن در فرانسه اکران عمومی شد.

خلاصه داستان

داستان فیلم در سقوط سریع کابل و هرج‌ومرج پس از خروج نیروهای بین‌المللی رخ می‌دهد.
محمد بیدا (با بازی رشدی زم) مسئول امنیت سفارت فرانسه می‌شود. او باید در طول ۱۳ روز و ۱۳ شب، هزاران پناهجو از کارکنان دیپلماتیک تا خانواده‌های افغان را به فرودگاه برساند.

با کمک اوا (با بازی لاینا خودری) و نیروهای محلی و بین‌المللی، او با مذاکره‌های خطرناک با طالبان، کاروان‌های پرریسک و تصمیمات اخلاقی دشوار روبه‌رو می‌شود.

تحلیل داستان

فیلم ۱۳ روز، ۱۳ شب تنشِ تریلری را با حساسیت مستندنما حفظ می‌کند.
بوربولون تمرکز خود را بر وجه انسانی عملیات گذاشته است: فشار بر رهبران و تصمیم‌گیرندگان، نه صرفاً صحنه‌های اکشن یا تحلیل سیاسی سطحی.
نتیجه، روایت اخلاقی و انسانی از مسئولیت فردی در برابر جمع است.

تم‌ها و نمادگرایی

• انسانیت در برابر هرج‌ومرج: نجات جان انسان‌ها در اولویت قرار دارد.

• زمان به‌عنوان دشمن: شمارش معکوس ۱۳ روز و ۱۳ شب حس فوریت ایجاد می‌کند.

• مرز اخلاق و دیپلماسی: تعامل با نیروهای تهدیدآمیز و تصمیمات دشوار.

• جهنم نامرئی جنگ: کابل نمادی از فروپاشی نظم اجتماعی و اخلاقی است.

تکنیک‌های روایی

• زاویه دید شخصیت‌محور: روایت از منظر محمد بیدا پیش می‌رود و تماشاگر همراه او تصمیم می‌گیرد.

• رئالیسم مستندنما: استفاده از بازیگران محلی و نماهای نزدیک حس فوریت و واقعیت ایجاد می‌کند.

• ریتم فشرده و شمارشی: بخش‌بندی روایت بر اساس روزها و شب‌ها، حس اضطرار را افزایش می‌دهد.

• طراحی صدا و سکوت معناگرا: سکوت پس از حمله یا صدای دور آژیر گاهی پرمعنا‌تر از مونولوگ است.

نظرات منتقدان

• برخی منتقدان فیلم را مهیج، دقیق و ستایش‌برانگیز می‌دانند و بازی رشدی زم را تحسین کردند.

• عده‌ای معتقدند عمق تحلیل سیاسی و پیامدهای رویدادها کافی نیست و ریتم فیلم گاهی کند می‌شود.

• در کل، اثر قوی در اجرای مأموریت سینمایی ولی نیمه‌کاره در پرداخت مسائل اخلاقی و سیاسی توصیف شده است.

جزئیات فنی

• کارگردان: Martin Bourboulon

• نویسنده: Martin Bourboulon و همکاران (اقتباس از خاطرات Mohamed Bida)

• بازیگران اصلی:

  • Roschdy Zem — Commandant Mohamed Bida

  • Lyna Khoudri — Eva

  • Sidse Babett Knudsen — خبرنگار/دیپلمات

  • Christophe Montenez، Shoaib Saïd و دیگران

• فیلم‌برداری: Nicolas Bolduc

• موسیقی: Guillaume Roussel

• تدوین: Stan Collet

• مدت زمان: حدود ۱۱۰ دقیقه

• تولید و پخش: Pathé، Chapter 2 Productions، M6 Films

• بودجه: تقریبی €۳۰ میلیون

• لوکیشن اصلی: مراکش (جایگزین افغانستان)، بخش‌هایی در فرانسه

اکران و عملکرد گیشه

• جشنواره کن ۲۰۲۵: نمایش جهانی در بخش خارج از مسابقه — ۲۳ می ۲۰۲۵

• اکران فرانسه: اواخر ژوئن ۲۰۲۵ (Pathé)

• فروش جهانی: حدود ۳.۷–۳.۹ میلیون دلار (ضعیف نسبت به بودجه)

نکات جالب و پشت‌صحنه

• بازسازی کابل در مراکش به دلیل شرایط ناامن افغانستان.

• استفاده از هزاران بازیگر نقش‌فرعی برای بازسازی ازدحام و هرج‌ومرج.

• مشاوران نظامی و افراد با تجربه ساحتی برای واقع‌نمایی عملیات به کار گرفته شدند.

جمع‌بندی

فیلم ۱۳ روز، ۱۳ شب: در جهنم کابل تلاشی است برای تعادل میان مستند و درام:

• وفاداری به منابع اصلی و جزئیات عملیات

• نمایش داستان انسانی و اضطراری آن روزها

نقاط قوت: بازی رشدی زم، ریتم فشرده و طراحی صحنه واقعی
ضعف‌ها: عمق‌پردازی سیاسی و عملکرد گیشه

فیلم برای علاقه‌مندان به درام‌های انسانی مبتنی بر وقایع واقعی و عملیات پرتنش، تجربه‌ای ارزشمند است.